Bolesne miesiączki stanowią powszechny problem wśród kobiet w okresie rozrodczym. W zależności od źródła, literatura podaje, że dotyczy on aż 67-90% pacjentek. Znaczna część z nich nie rozstaje się z tabletkami przeciwbólowymi, aby zniwelować silne bóle brzucha podczas okresu i móc normalnie funkcjonować, chodzić do pracy i zajmować się domem, rodziną. Z pewnością usłyszałaś już hasło: „taka twoja uroda”. Nic bardziej mylnego! Pamiętaj, że doświadczanie intensywnych dolegliwości bólowych podczas menstruacji nie jest normą, lecz bardzo konkretnym wskazaniem do wizyty u fizjoterapeuty i dobrego ginekologa.
Specjalistyczne szkolenia z zakresu treningu dna miednicy
Dziś chcielibyśmy pokazać Ci, z czym mogą być związane bolesne miesiączki oraz w jakich sytuacjach postępowanie fizjoterapeutyczne okaże się skuteczną formą walki z nimi. Powiemy również kilka słów na temat ćwiczeń na bóle menstruacyjne. Jeżeli Twoje funkcjonowanie jest każdego miesiąca uzależnione od stosowania silnych leków przeciwbólowych, to ten wpis jest skierowany właśnie do Ciebie.
Przyczyny bolesnych miesiączek
Bolesne miesiączki są zaburzeniem charakteryzującym się występowaniem silnych skurczów macicy. Objawy, których doświadcza kobieta są wynikiem zwężenia naczyń krwionośnych, a w konsekwencji niedokrwienia, niedotlenienia narządu oraz zwiększonej wrażliwości receptorów bólu. Symptomami towarzyszącymi mogą być między innymi dolegliwości bólowe i zawroty głowy, nudności i wymioty, silne zmęczenie oraz bolesność w okolicy pleców.
Dlaczego regularne i silne bóle podczas okresu są wskazaniem do konsultacji u specjalisty? Ze względu na mnogość i zróżnicowanie przyczyn ich występowania. Dolegliwości menstruacyjne są najczęściej związane z:
- doświadczaniem silnego, przewlekłego stresu,
- zbyt dużym napięciem mięśni i więzadeł w okolicy brzucha i miednicy,
- zmianami anatomicznymi i hormonalnymi w ciele,
- zastojem płynów w obrębie miednicy mniejszej,
- paleniem papierosów,
- dietą,
- zaburzeniami depresyjnymi.
- występowaniem chorób takich jak: endometrioza, zrosty w obrębie miednicy mniejszej, mięśniaki lub zapalenie narządów miednicy mniejszej (mówimy wtedy o wtórnym bolesnym miesiączkowaniu),
- stosowaniem wewnątrzmacicznej wkładki antykoncepcyjnej.
Jeżeli doświadczasz bardzo bolesnych miesiączek, które nie poddają się żadnej z form terapii, to może warto porozmawiać ze swoim zaufanym lekarzem ginekologiem o diagnostyce pod kątem endometriozy? Ta choroba często objawia się omawianymi dziś dolegliwościami – jednak rozwinięcie tej obszernej kwestii znacznie wybiega poza tematykę dzisiejszego artykułu.
Czy fizjoterapeuta pomoże na bóle podczas okresu?
Dlaczego warto podjąć terapię bolesnych miesiączek? Literatura wskazuje, że mają one negatywny wpływ na wyniki w pracy zawodowej i nauce, ograniczają uprawianie sportu i aktywności fizycznej, a także wpływają na relacje społeczne. Nie musi tak być! Fizjoterapia uroginekologiczna jest jedną ze skutecznych metod walki z występowaniem bólu podczas okresu, szczególnie jeśli jest on konsekwencją nieprawidłowych napięć w układzie mięśniowo-powięziowym, zastoju płynów lub stresu. Warto również wiedzieć, że długotrwałe stosowanie tabletek przeciwbólowych (najczęściej z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych) wiąże się z działaniami niepożądanymi w obrębie układu pokarmowego i naczyniowego. Dlatego wdrożenie leczenia fizjoterapeutycznego ma na celu poprawę jakości życia oraz zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie stosowania tego typu środków
Fizjoterapeuta może poprowadzić terapię z wykorzystaniem metod takich jak: akupunktura, akupresura, biofeedback, elektroterapia, techniki behawioralne i relaksacyjne, terapia manualna układu mięśniowo-powięziowego, elementy jogi i stretchingu, kinesiotaping, edukacja i instruktaże oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia na bóle menstruacyjne. Pamiętaj, że nie wszystkie narzędzia terapeutyczne będą skuteczne u każdej kobiety. Każdy organizm funkcjonuje inaczej, dlatego niezwykle istotnym jest przeprowadzenie właściwej diagnostyki funkcjonalnej przed rozpoczęciem terapii. Jest to jedno z zadań fizjoterapeuty – dlatego Wasza relacja powinna być oparta na wzajemnym zaufaniu i współpracy. Tylko wtedy leczenie będzie skuteczne.
Trening dna miednicy, czyli ćwiczenia na bóle menstruacyjne
Czy aktywność fizyczna podczas miesiączki to dobry pomysł? To zależy od tego jak się czujesz. Z pewnością menstruacja nie jest przeciwwskazaniem do ćwiczeń fizycznych, a tym bardziej do regularnego treningu mięśni dna miednicy. Co więcej, doniesienia naukowe sugerują, że odpowiednio dawkowany może być skuteczny w walce z bolesnymi miesiączkami.
Zatem zastanówmy się, czy istnieją jakieś konkretne „ćwiczenia na okres”? W zasadzie to nie – są tylko pewne modyfikacje, które warto wdrażać podczas tych specyficznych dni. Ze względu na to, że jest to czas obniżonego nastroju, zmęczenia, zwiększonego odczuwania wysiłku i u sporej części kobiet – silnego bólu, to ćwiczenia powinny przyjąć spokojniejszą formę niż w pozostałych fazach cyklu.
W tym przypadku dobrze sprawdzi się joga i wszelkie aktywności skupiające się na oddechu i wyciszeniu. Unikaj intensywnych i wyczerpujących treningów wytrzymałościowych. To jest czas, w którym organizm prosi Cię o spokój i możliwość regeneracji. Zadbaj o to, aby ćwiczenia były wykonywane w pozycjach odciążających dolne partie pleców oraz unikaj tzw. pozycji odwróconych, aby nie utrudniać odpływu krwi menstruacyjnej. Zasady treningu mięśni dna miednicy pozostają te same – zachęcamy do lektury wcześniejszych wpisów, aby wdrożyć się w jego podstawowe elementy.
Dobrym ćwiczeniem na bóle menstruacyjne jest tzw. „podróż oddechowa” – wyciszająca technika wykorzystywana w ramach koncepcji BeBo®. Polega ono na maksymalnym skupieniu się na tym, jak oddech porusza Twoim ciałem rozpoczynając od czubka głowy, a kończąc na końcach palców u stóp. Dokładny instruktaż tej metody przedstawiamy podczas naszych warsztatów.
Istnienie kilka pozycji, które w połączeniu z ćwiczeniami oddechowymi mogą przynieść ulgę w chwilach silnego bólu. Poniżej przedstawiamy nasze ulubione :).
- Przyjmij pozycję siadu na piętach z szeroko ustawionymi kolanami i wykonaj skłon w przód. Przypomina to zmodyfikowany „ukłon japoński”, który możesz pamiętać z zajęć wychowania fizycznego.
- „Odwrócona żabka”: połóż się na plecach, ugnij kolana i pozostawiając złączone stopy, pozwól kolanom swobodnie „opaść” na boki.
- Połóż się na plecach na podłodze, a łydki połóż na siedzisku krzesła, tak aby zachować kąt prosty w stawach biodrowych i kolanowych. Jest to pozycja odciążająca kręgosłup lędźwiowy.
Pamiętaj, że nie musisz przerywać treningu mięśni dna miednicy w trakcie menstruacji. Dostosuj jego intensywność do swojego samopoczucia i możliwości. Już po kilku tygodniach pojawiają się pierwsze dostrzegalne zmiany: uregulowanie cyklu, zrównoważenie napięć w obrębie miednicy mniejszej, normalizacja siły skurczów macicy, a w konsekwencji zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Podsumowując dzisiejsze rozważania, chcielibyśmy zwrócić Twoją szczególną uwagę na to, że bardzo bolesne miesiączki nie są normą i wyrokiem, z którym musisz zmagać się co miesiąc. Fizjoterapeuci uroginekologiczni, są właśnie po to, aby pomóc Ci w zniwelowaniu tego problemu. Nauczą się prawidłowej pracy z własnym ciałem, której efekty wpłyną nie tylko na przebieg menstruacji, ale również na wiele innych aspektów Twojego życia. Przywróć równowagę w organizmie i nie pozwól, aby ból ograniczał Twoje pasje i marzenia.
Źródła:
- Ju H., Jones M., Mishra G.: The prevalence and risk factors of dysmenorrhea. Epidemiol Rev. 2014;36:104-13.
- Keller Y., Krucker J., Seleger M.: W drodze do istoty kobiecości. Trening dna miednicy. Wydanie II rozszerzone; Kraków 2019.
- López-Liria R., Torres-Álamo L., Vega-Ramírez F.A., García-Luengo A.V., Aguilar-Parra J.M., Trigueros-Ramos R., et al.: Efficacy of Physiotherapy Treatment in Primary Dysmenorrhea: A Systematic Review and Meta-Analysis. Int. J. Environ. Res. Public. Health. 2021 Jul 23;18(15):7832.
- Milka D., Jachacz-Łopata M.: Wdech-Wydech. Jak dodać otuchy ciału w stresie. MedPharm Polska 2021.
- Ryan S.A.: The Treatment of Dysmenorrhea. Pediatr. Clin. North. Am. 2017 Apr;64(2):331-342.
