Problemy dotyczące dna miednicy przestają być tematem tabu. Coraz częściej zwracamy uwagę na niepokojące objawy występujące w tej okolicy i korzystamy z konsultacji uroginekologicznej. W dzisiejszym artykule chcielibyśmy podjąć tematykę zaburzeń, które mogą spotkać każdego. Z większością tego typu problemów łatwiej sobie poradzić, jeśli rozumiemy, jak działa nasze ciało oraz znamy przyczyny różnorodnych dysfunkcji. Określenie „schorzenia mięśni dna miednicy” jest jak ogromny worek wielu specjalistycznych nazw i pojęć definiujących różnorodne symptomy i choroby związane z okolicą krocza. Są to między innymi: nietrzymanie moczu, stolca i gazów, zaburzenia statyki narządów rodnych, zaparcia, problemy z wypróżnianiem, a także uciążliwe objawy związane ze współżyciem seksualnym.
Prawdopodobnie wielokrotnie spotkałeś się już z pojęciem nietrzymania moczu. Coraz więcej mówi się o tym problemie. Również my poruszaliśmy już ten temat wielokrotnie w poprzednich wpisach na naszym blogu, do których lektury serdecznie zapraszamy. Tym razem zabierzemy Cię w krótką podróż po najważniejszych informacjach związanych z problemami z wypróżnianiem się. Przyjrzymy się również zaburzeniom statyki narządów rodnych. Natomiast kwestię niepokojących objawów związanych ze współżyciem seksualnym pozostawimy na inny czas.
Specjalistyczne szkolenia z zakresu treningu dna miednicy
Problemy z wypróżnianiem – nie daj się zaskoczyć!
Każdy, kto doświadczył jakichkolwiek trudności podczas korzystania z toalety, doskonale wie jaką komfortową sytuacją jest prawidłowe wypróżnianie się. Warto jednak znać zaburzenia występujące w tej sferze życia, ich przyczyny i sposoby radzenia sobie z nimi. Schorzenia mięśni dna miednicy, które chcielibyśmy Wam przybliżyć to nietrzymanie stolca i gazów oraz zaparcia.
Nietrzymanie stolca definiujemy jako mimowolną utratę płynnego lub stałego kału. Za pierwszy stopień tego zaburzenia uważa się często lekceważony problem z nietrzymaniem gazów. Jest to sygnał od naszego organizmu, który mówi nam, że powinniśmy zatroszczyć się o wydolność mięśni dna miednicy. Ze względu na wstydliwy charakter tych objawów bardzo trudno określić ich częstość występowania. Według różnych źródeł jest to kilka procent populacji, a problem występuje zarówno wśród kobiet i mężczyzn.
Najczęstsze przyczyny to osłabienie mięśni dna miednicy (np. po porodzie lub w wyniku zabiegów proktologicznych), obniżenie narządów, uszkodzenie zwieracza odbytu, choroby neurologiczne lub przewlekłe biegunki. Pamiętaj, że doświadczanie mimowolnej utraty kału jest zawsze objawem niepokojącym. Jest to schorzenie, które skutecznie można leczyć zachowawczo. Pomoc lekarza i fizjoterapeuty uroginekologicznego w tym przypadku jest niezastąpiona. Odpowiednia diagnostyka problemu pomoże dobrać odpowiednią terapię likwidującą jego przyczyny. Jeśli nietrzymanie gazu i stolca wynika z osłabienia mięśni dna miednicy warto podjąć się ćwiczeń wzmacniających okolicę odbytu. Wskazówki jak je wykonywać znajdziesz na naszej stronie internetowej. Nie należy też zaniedbywać metod rozluźniających mięśnie krocza, niezbędnych do prawidłowej pracy dna miednicy. Istotnym czynnikiem wpływającym na niekontrolowaną utratę kału są zaburzenia statyki narządu rodnego, czyli między innymi obniżenie narządów wewnętrznych. Dlatego w terapii nietrzymania stolca ważne jest, aby unikać parcia podczas korzystania z toalety.
Prawdopodobnie każdy z nas doświadczył w swoim życiu zaparć. Są one definiowane jako zaburzenia pracy jelit takie jak: zmniejszona częstotliwość wypróżnień, twardy stolec, potrzeba dużego wysiłku w celu oddania kału oraz uczucie niepełnego wypróżnienia się. Sytuacje, które sprzyjają powstawaniu zaparć to między innymi odwodnienie, nieprawidłowa dieta, siedzący tryb życia, silny stres, złe nawyki toaletowe oraz konsekwencje przyjmowania niektórych leków. Warto wiedzieć, że przewlekłe zaparcia bardzo osłabiają mięśnie dna miednicy, co może prowadzić do pojawienia się różnych form inkontynencji. W związku z tym, warto każdego dnia pamiętać o przyjmowaniu odpowiedniej ilości wody, o obecności błonnika w diecie, regularnym wypróżnianiu się i właściwej ilości ruchu oraz aktywności fizycznej. Istotną jest również prawidłowa pozycja w toalecie z wykorzystaniem stołeczka pod nogi, o której pisaliśmy ostatnim razem.
Zaburzenia statyki narządu rodnego
W tym miejscu chcielibyśmy rozwinąć temat obniżenia narządów miednicy, które są jedną z konsekwencji zaburzeń statyki narządu rodnego. Jest to sytuacja, w której macica, pochwa, pęcherz lub odbytnica zaczynają się przemieszczać w dół najczęściej w wyniku osłabienia mięśni dna miednicy oraz więzadeł podtrzymujących powyższe struktury.
Jak to możliwe, że narządy tak po prostu zaczynają wypadać? Najczęściej problem rozwija się latami. Osłabienie tkanki łącznej i kolagenu prowadzi do zapadania się ścian pochwy co prowadzi do stopniowego obniżania się, a w rezultacie do wypadania na zewnątrz części pęcherza, jelita lub macicy, które „wypychają ściany pochwy” na zewnątrz. Zjawisko to można by porównać do przepukliny. Czynniki ryzyka zaburzeń statyki narządu rodnego to między innymi: zmiany hormonalne, starzenie się organizmu, geny, chirurgiczne zabiegi uroginekologiczne oraz ciężki przebieg porodu. Istotne są również sytuacje, w których dochodzi do osłabienia tkanek w wyniku naszego stylu życia i nawyków codziennych, które możemy zmienić na lepsze z dnia na dzień. Ryzyko obniżenia narządów zwiększa się w przypadku ciężkiej pracy fizycznej, palenia tytoniu, otyłości lub złych nawyków toaletowych (szczególnie podczas parcia).
Warto również zwrócić uwagę na objawy, które mogą towarzyszyć omawianym schorzeniom dna miednicy. Delikatnego obniżenia narządów możemy nawet nie zauważyć – spostrzeże je dopiero lekarz lub fizjoterapeuta podczas badania. Natomiast w bardziej zaawansowanych przypadkach (na przykład, w momencie, w którym dochodzi do wypadania organów) mogą pojawić się następujące symptomy:
- uczucie ciężkości lub „ciała obcego” w dole brzucha,
- bolesne stosunki seksualne,
- dolegliwości bólowe pleców,
- zaparcia,
- nietrzymanie moczu,
- częste infekcje pęcherza moczowego,
- nietrzymanie stolca i gazów,
- ból w obszarze miednicy.
W profilaktyce i leczeniu zaburzeń statyki narządu rodnego niezastąpiona jest pomoc fizjoterapeuty. Wiele sytuacji jest „do opanowania” z wykorzystaniem terapii zachowawczych. Musimy jednak pamiętać, że w przypadku wypadania narządów na zewnątrz niezbędny będzie zabieg chirurgiczny. Głównym celem działań terapeutycznych jest zmniejszenie obciążeń nakładanych na dno miednicy – należy unikać ciężkiej pracy fizycznej oraz dynamicznych sportów. Konieczne jest wdrożenie treningu mięśni dna miednicy, którego zasady możesz poznać na naszych warsztatach i kursach. Warto również nauczyć się tzw. pozycji odwróconych, które doskonale odciążają tkanki krocza oraz pozwalają na powrót narządów na właściwe miejsce z wykorzystaniem siły grawitacji. Taką pozycją jest między innymi klęk podparty na przedramionach.
Pamiętajmy, że występowanie schorzeń mięśni dna miednicy takich jak problemy z wypróżnianiem się lub obniżenie narządu rodnego to nie wyrok. Większość uciążliwych objawów z nimi związanych jest możliwa do złagodzenia, a nawet zniwelowania dzięki zmianie nawyków codziennych oraz wdrożeniu odpowiedniego treningu.
Źródła:
- Bharucha A.E., Wald A.: Chronic Constipation. Mayo. Clin. Proc. 2019 Nov; 94(11):2340-2357.
- D’Ancona C., Haylen B., Oelke M., Abranches-Monteiro L., Arnold E., Goldman H., et al.: Standardisation Steering Committee ICS and the ICS Working Group on Terminology for Male Lower Urinary Tract & Pelvic Floor Symptoms and Dysfunction. The International Continence Society (ICS) report on the terminology for adult male lower urinary tract and pelvic floor symptoms and dysfunction. Neurourol. Urodyn. 2019 Feb; 38(2):433-477.
- Iglesia C.B., Smithling K.R.: Pelvic Organ Prolapse. Am. Fam. Physician. 2017 Aug 1; 96(3):179-185.
- Keller Y., Krucker J., Seleger M.: W drodze do istoty kobiecości. Trening dna miednicy. Wydanie II rozszerzone; Kraków 2019.
- Mazur-Biały A.I., Kołomańska-Bogucka D., Opławski M., Tim S.: Physiotherapy for Prevention and Treatment of Fecal Incontinence in Women-Systematic Review of Methods. J. Clin. Med. 2020 Oct 12; 9(10):3255.
- Seleger M., Krucker J., Keller Y., Trinkler F.: Trening dna miednicy. Ukryta siła mężczyzny. Poprawa jakości życia i potencji. Wydanie I; Kraków 2020.
- Weintraub A.Y., Glinter H., Marcus-Braun N.: Narrative review of the epidemiology, diagnosis and pathophysiology of pelvic organ prolapse. Int. Braz. J. Urol. 2020 Jan-Feb; 46(1):5-14.
