Ból u kobiet podczas stosunku – przyczyny oraz zapobieganie.

Coraz więcej kobiet cierpi w wyniku pojawiania się bólu w pochwie podczas stosunku seksualnego. Omówienie tego problemu wymaga rozpatrzenia wielu czynników związanych z funkcjonowaniem organizmu człowieka. Leczenie bolesnego współżycia jest wielokrotnie utrudnione ze względu na intymność tematu, a punktem wyjściowym w rozpoczęciu dobrej i skutecznej terapii jest otwarta rozmowa z profesjonalistą, którym może być lekarz, fizjoterapeuta, psycholog lub seksuolog. Niniejszy wpis powstał po to, aby uświadomić wszystkim Czytelniczkom naszego bloga, że odczuwanie bólu podczas stosunku to nie wyrok i tzw. „uroda”. Problem ten dotyczy kobiet w każdym wieku i niestety bardzo często jest uważany za coś normalnego. Objaw ten sygnalizuje występowanie zaburzeń w organizmie i koniecznie trzeba znaleźć jego przyczynę oraz poddać odpowiedniej terapii. Istnieją sposoby na wyeliminowanie takich dolegliwości.

Specjalistyczne szkolenia z zakresu treningu dna miednicy

Zapisz się na kurs BeBo^®

Zachęcamy do lektury naszego tekstu, w którym znajdziesz odpowiedź na poniżej przedstawione pytania.

• Dlaczego boli podczas stosunku?
• Czy suchość pochwy to jedyna przyczyna dyskomfortu w trakcie współżycia po menopauzie?
• Za co odpowiadają estrogeny i jakie mają znaczenie w odczuwaniu suchości pochwy?
• Jakie są sposoby radzenia sobie z bólem podczas stosunku?
• Czy nasz tryb życia ma wpływ na to, jakie odczucia towarzyszą nam w trakcie współżycia?

Dlaczego odczuwasz ból w pochwie podczas stosunku?

Zacznijmy od próby odpowiedzi na pytanie „dlaczego boli podczas stosunku?”. Tak naprawdę nie da się postawić prostej, jednoznacznej odpowiedzi. Każde ciało należy traktować indywidualnie, ponieważ nie ma dwóch takich samych osób. Z tego powodu możliwych przyczyn bolesnego współżycia jest bardzo dużo. Regularne doświadczanie bólu podczas stosunku fachowo nazywamy dyspareunią. Brak satysfakcji ze zbliżeń na tym tle może być spowodowany między innymi:

• suchością pochwy,
• zwiększonym napięciem mięśni na miednicy,
• infekcjami i zakażeniami,
• hemoroidami oraz szczelinami odbytu,
• obniżeniem narządów miednicy mniejszej,
• konsekwencjami zabiegów chirurgicznych w okolicach krocza, podbrzusza (blizny, uszkodzenia nerwów, tkanki mięśniowej i łącznej, usunięcie jajników),
• dużym poziomem stresu oraz trudnymi doświadczeniami związanymi z życiem seksualnym,
• obniżeniem libido,
• wulwodynią (przeczulica krocza o charakterze palącego, piekącego bólu i dyskomfortu występujące bez rozpoznanych innych zaburzeń),
• pochwicą (mimowolny skurcz mięśni dna miednicy utrudniający wprowadzenie członka).

Jednym z pierwszych skojarzeń wielu kobiet na myśl o menopauzie jest objaw suchości pochwy. Deficyt odpowiedniego nawilżenia śluzówki może być powodem dużego dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu. Dlaczego pojawia się on tak często na etapie życia, którym jest okres okołomenopauzalny? Czas po ustaniu funkcji jajników cechuje się czterema głównymi grupami symptomów. Są to: objawy naczynioruchowe (uderzenia gorąca), zaburzenia snu, obniżenie nastroju oraz zespół moczowo-płciowy, któremu chcielibyśmy poświęcić więcej uwagi. Za jego powstawanie odpowiedzialny jest znaczny spadek poziomu estrogenów w organizmie kobiety. Najbardziej charakterystycznym dla tego zespołu jest objaw suchości pochwy. Natomiast inne dolegliwości to: dyspareunia, atrofia narządów płciowych, świąd i pieczenie, obniżenie libido oraz często pojawiające się infekcje układu moczowo-płciowego. Pojawiają się około 2-3 lat po ostatniej miesiączce i mogą się nasilać wraz z kolejnymi latami.

Głównymi przyczynami suchości pochwy są wahania hormonalne, a w szczególności spadek poziomu estrogenów w organizmie w wyniku ustania funkcji jajników. Hormony te wpływają na stan więzadeł i mięśni miednicy oraz tkanek, z których zbudowane są pochwa, cewka moczowa oraz pęcherz. Niedobór estrogenów przyczynia się do częstszych infekcji oraz powoduje zcieńczenie i utratę elastyczności ścian pochwy, która staje się podatna na urazy. Niektóre doniesienia naukowe sugerują wpływ żeńskich hormonów nawet na nerwy zaopatrujące czuciowo pochwę – zwiększenie ich zagęszczenia w wyniku spadku poziomu estrogenów może przyczyniać się do powstawania dolegliwości bólowych.

Jak można poradzić sobie z bólem podczas stosunku?

Sposobów walki z bólem w trakcie współżycia seksualnego jest równie dużo jak jego możliwych przyczyn. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest zawsze konsultacja z ginekologiem w celu wykluczenia infekcji, zakażeń oraz innych chorób wymagających np. leczenia farmakologicznego. Co zrobić dalej? Spójrz poniżej.

• Wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego będzie strzałem w dziesiątkę jeśli przyczyną bólu jest np. dysfunkcja mięśniowa, blizna lub obniżenie narządów miednicy mniejszej. Terapeuta oceni stan dna miednicy i dopasuje odpowiednie postepowanie dopasowane do Twojego problemu. Nauczy Cię treningu mięśni krocza oraz wykorzysta zabiegi mające na celu poprawę ukrwienia i odżywienia tkanek. Pokaże Ci również codzienne nawyki, których wdrożenie będzie skutkować poprawą funkcji tkanek krocza oraz zaprezentuje ułożenia ciała do ćwiczeń (np. charakterystyczne pozycje odwrócone zalecane przy obniżeniu narządów), które będą wspomagały proces leczenia i zapewnią Ci bezpieczeństwo.
• Redukcja stresu może okazać się Twoją ostatnią deską ratunku. Bardzo często zdarza się, że mięśnie dna miednicy silnie reagują wzmożonym napięciem na permanentny stres występujący w naszym codziennym życiu. Warto wtedy rozważyć zmianę życiowych priorytetów oraz rozpoczęcie aktywności uczących relaksacji i wyciszenia całego organizmu. Mogą to być różnego rodzaju medytacje (np. trening autogenny Shultza lub progresywna relaksacja mięśni według Jacobsona), trening oddechowy, joga lub masaże relaksacyjne.
• Jeśli doświadczasz przykrych objawów zespołu moczowo-płciowego, można zastosować żele na suchość pochwy. Na rynku istnieje bardzo duży wybór produktów tego rodzaju. Dostępne są różne lubrykanty oraz środki nawilżające. U niektórych kobiet po menopauzie, ginekolog może zasugerować wdrożenie dopochwowej terapii estrogenowej, na przykład w formie globulek.
• Istnieją sytuacje, w których konieczna będzie współpraca z psychologiem i seksuologiem. Wiele dolegliwości może być spowodowane bolesnymi doświadczeniami z przeszłości oraz trudną relacją z partnerem. Nieodłącznym elementem terapii bolesnych stosunków seksualnych jest oparta na zaufaniu rozmowa z kimś bliskim oraz z osobą, z której pomocy zdecydujesz się skorzystać.

Co prawda, lektura dzisiejszego artykułu nie zastąpi szczerej rozmowy ze specjalistą i terapii pod jego kierunkiem, ale mamy nadzieję, że udało nam się wyjaśnić Ci mechanizmy kierujące doświadczaniem bólu w pochwie podczas stosunku. Poznałaś również przyczyny suchości pochwy oraz innych objawów zespołu moczowo-płciowego występującego w wyniku menopauzy. Jednak najważniejszą częścią tekstu był fragment pokazujący jak wiele można zrobić, aby wykluczyć ze swojego życia ból okolic intymnych. Rozwiązań problemu jest wiele: począwszy od zmiany stylu życia, poprzez współpracę ze specjalistą, skończywszy na stosowaniu żeli na suchość pochwy. Wielodyscyplinarna terapia jest skuteczna i naprawdę poprawia jakość współżycia seksualnego. W tym kierunku dużo możesz zrobić sama od razu: wprowadź w swoją codzienność regularny trening mięśni dna miednicy. Odpowiedź jak to prawidłowo zrobić znajdziesz m.in. we wcześniejszych wpisach na blogu, w książce „W drodze do istoty kobiecości”, podczas warsztatów BeBo^®, a przede wszystkim odwiedzając fizjoterapeutę uroginekologicznego. Powodzenia!

Źródła:

1. Alimi Y., Iwanaga J., Oskouian R.J., Loukas M., Tubbs R.S.: The clinical anatomy of dyspareunia: A review. Clin. Anat. 2018 Oct; 31(7):1013-1017.
2. Alperin M., Burnett L., Lukacz E., Brubaker L.: The mysteries of menopause and urogynecologic health: clinical and scientific gaps. Menopause. 2019; Jan;26(1):103- 111.
3. Davis S. R., Lambrinoudaki I., Lumsden M., Mishra G.D., Pal L., Rees M., et.al.: Menopause. Nat. Rev. Dis. Primers. 2015; Apr; 23;1:15004.
4. Davies M., Sarri G., Lumsden M.A.: Diagnosis of the menopause: NICE guidance and quality standards. Ann. Clin. Biochem. 2017; Sep;54(5):516-518.
5. Keller Y., Krucker J., Seleger M.: W drodze do istoty kobiecości. Trening dna miednicy. Wydanie II rozszerzone; Kraków 2019
6. Khosravi A., Riazi H., Simbar M., Montazeri A.: Effectiveness of Kegel exercise and lubricant gel for improving sexual function in menopausal women: A randomized trial. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 2022 Jul; 274:106-112.
7. Potter B., Schrager S., Dalby J., Torell E., Hampton A.: Menopause. Prim. Care. 2018; Dec;45(4):625-641. 8.
8. Santoro N., Epperson C.N., Mathews S.B.: Menopausal Symptoms and Their Management. Endocrinol. Metab. Clin. North. Am. 2015; Sep;44(3):497-515.
9. Tanzberger R., Kuhn A., Möbs., Baumgartner U.: Dno miednicy. Fizjologia, patologia, diagnostyka i leczenie. Koncepcja Tanzberger®. red. Edward Saulicz. Wydanie 3. Edra Urban & Partner. Wrocław 2020.
10. Tetik S., Yalçınkaya Alkar Ö.: Vaginismus, Dyspareunia and Abuse History: A Systematic Review and Meta-analysis. J. Sex. Med. 2021 Sep; 18(9):1555-1570.