Terapia uroginekologiczna to nie tylko regularne ćwiczenia i zmiana nawyków (skądinąd fundamentalna składowa skutecznego treningu). Działania służące poprawie jakości życia i funkcji całego układu moczowo-płciowego mogą być uzupełnione i wspomagane wieloma innymi metodami z zakresu terapii manualnej i fizykoterapii. W dzisiejszym tekście skupimy się na tym drugim aspekcie. Chcielibyśmy opowiedzieć Ci o bardzo popularnej formie terapii, którą jest elektrostymulacja mięśni dna miednicy. Wiele osób obawia się stosowania tej metody, dlatego dziś postaramy się rozwiać wszelkie obawy i wątpliwości w tym zakresie.
Elektrostymulacja mięśni dna miednicy – wskazania i przeciwwskazania
Stymulacja mięśni dna miednicy może odbywać się na wiele różnorodnych sposobów (elektroterapia, terapia wibracyjna, magnetoterapia, elementy balneologii, Super Indukcyjna Stymulacja). Najbardziej popularną formę stanowi elektrostymulacja, która po raz pierwszy została opisana w 1963 roku. Przyjrzyjmy się dokładniej na czym ona właściwie polega. Wskazania do korzystania z tej formy terapii to:
- szeroko pojęte niewydolne dno miednicy np. osłabione mięśnie przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu, nietrzymanie gazów i stolca,
- słabe odczuwanie swojego dna miednicy,
- konieczność wyciszenia pęcherza, na przykład przy nietrzymaniu moczu z parcia naglącego,
- nauka prawidłowej aktywacji dna miednicy,
- w przypadku mężczyzn zaburzenia erekcji,
- brak satysfakcji seksualnej,
- tzw. „zespół rozluźnienia pochwy.
Ten nieinwazyjny zabieg polega na wykorzystaniu specjalnej sondy dopochwowej, doodbytniczej lub w przypadku mężczyzn dwóch elektrod powierzchniowych ułożonych na nasadzie prącia i na wysokości kości krzyżowej. Aplikowane impulsy są bezbolesne. Ich zadaniem jest wywoływanie skurczów mięśni Kegla, poprawa ukrwienia tkanek, usprawnienie reakcji nerwowo-mięśniowej, pomoc w regeneracji tkanek oraz poprawa świadomości w zakresie umiejscowienia dna miednicy. Odczuwalne jest mrowienie, podczas którego Twoim zadaniem jest świadoma próba napięcia dna miednicy. Parametry zabiegu są dobierane indywidualnie na podstawie wskazań i przeprowadzonego badania. Pamiętaj, że fizjoterapeuta powinien zawsze poinstruować Cię jak będzie wyglądał zabieg, upewnić się czy nie ma przeciwwskazań do jego wykonania, odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytanie i uzyskać od Ciebie zgodę na przeprowadzenie tej formy stymulacji mięśni dna miednicy.
Chcielibyśmy również zwrócić uwagę na to, że elektrostymulacja jest traktowana jako bierny rodzaj terapii i jeśli jest stosowana samodzielnie i wybiórczo to może nie dać żadnych efektów. Pamiętaj, że jest to uzupełnienie kompleksowego leczenia i jej wybór jest sensowny tylko pod warunkiem jednoczesnego stosowania ćwiczeń i właściwych nawyków dnia codziennego. Właśnie dlatego nie zaleca się stosowania jedynie elektrostymulacji mięśni dna miednicy z pominięciem funkcjonalnej, kompleksowej fizjoterapii.
Należy pamiętać, że nie w każdej sytuacji stosowanie elektrostymulatora mięśni dna miednicy będzie właściwym i bezpiecznym rozwiązaniem. Przeciwwskazaniami do tej formy terapii są:
- choroby nowotworowe,
- ciąża,
- wszczepiony rozrusznik serca,
- znaczne zalegania moczu w pęcherzu,
- ostre stany zapalne układu moczowo-płciowego.
Jeśli jedna lub więcej z powyższych sytuacji dotyczy Ciebie, to koniecznie poinformuj o tym swojego terapeutę podczas wywiadu. Pamiętaj, że respektując powyższe przeciwwskazania, zabieg elektrostymulacji mięśni dna miednicy jest całkowicie BEZPIECZNY, BEZBOLESNY i nie powoduje powikłań. Natomiast efekty jego właściwego stosowania mogą skutecznie poprawić efektywność terapii i stosowanego leczenia zaburzeń układu moczowo-płciowego.
Na czym polega biofeedback mięśni dna miednicy?
Biofeedback mięśni dna miednicy trudno rozumieć jako formę terapii w ścisłym tego słowa znaczeniu. Jest to bardziej metoda wsparcia, nauki – dawanie odpowiedzi zwrotnej o stanie napięcia i rozluźnienia tkanki mięśniowej. Dzięki niemu osoba, która z niego korzysta dostaje sygnał wizualny, akustyczny lub czuciowy na temat tego co właściwie robi. W przypadku terapii uroginekologicznej może być to obraz na ekranie, który zmienia się w zależności od tego, czy skurcz mięśni Kegla jest prawidłowy czy nie. Dzięki temu możliwym staje się obrazowanie struktur i tkanek, które chcemy aktywować i wzmacniać.
Najpowszechniejszymi formami omawianej metody jest wykorzystanie tzw. sond ciśnieniowych (dopochwowych lub powierzchniowych) lub połączenie elektrostymulacji mięśni dna miednicy z biofeedbackiem. Pierwszy sposób polega na tym, że podczas skurczu mięśni, specjalne aplikatory na podstawie odczytu zmian ciśnienia wysyłają informację zwrotną do urządzenia z ekranem (telefon, komputer). W drugiej formie wykorzystuje się sondy do tzw. elektromiografii powierzchownej. Fizjoterapeuta ma wtedy możliwość odczytu aktywności elektrycznej mięśni i na tej podstawie dobrać np. grę lub animację, która będzie wymuszać od pacjenta wykonanie konkretnych, celowanych ćwiczeń mięśni.
Biofeedback mięśni dna miednicy jest chętnie wykorzystywany podczas pierwszych dni terapii, kiedy priorytetem jest nauka pracy z własnym ciałem i wyrobienie właściwej świadomości jego budowy. Co ciekawe, nie zawsze potrzebne są w tym celu specjalistyczne urządzenia. Najprostszą formą biofeedbacku mięśni dna miednicy jest samobadanie, czyli samodzielna kontrola skurczu palcem umieszczonym w pochwie – oczywiście da nam to tylko ogólny pogląd na pracę dna miednicy i nie pozwoli na dokładną ocenę, które konkretnie mięśnie, jak długo i mocno są aktywowane.
Połączenie elektrostymulacji mięśni dna miednicy z biofeedbackiem jest bardzo pożądaną i chętnie wykorzystywaną przez fizjoterapeutów formą pracy terapeutycznej. Bez wątpienia uatrakcyjnia leczenie i wspiera utrzymanie motywacji do codziennych treningów. Jej niezaprzeczalną zaletą jest również to, że umożliwia poprawne wykonywanie ćwiczeń zleconych do domu – przesyłając odpowiedź zwrotną zarówno osobie trenującej jak i zlecającej zadania.
Jaki wybrać elektrostymulator mięśni dna miednicy?
Obecnie na rynku istnieje bardzo rozbudowana oferta elektrostymulatorów mięśni dna miednicy. Nie jedna osoba może się w tym wszystkim pogubić. Skoro dotarłeś do tej części tekstu, to bardzo możliwe, że pierwsze doświadczenia z leczeniem elektrostymulacją są już za Tobą i rozważasz zakup urządzenia na własne potrzeby, aby móc bezpiecznie kontynuować terapię w warunkach domowych.
Elektrostymulatory mięśni dna miednicy dostępne w sklepach i hurtowniach różnią się między sobą funkcjami i docelowym miejscem stosowania (mogą być dostosowane do potrzeb gabinetowych i warunków stacjonarnych lub do częstego przenoszenia w terapii domowej). Urządzenia są zróżnicowane pod względem rozmiaru. Ponadto mogą różnić się wyposażeniem w zakresie rodzaju sond i aplikatorów. Niektóre umożliwiają elektrostymulację mięśni dna miednicy z biofeedbackiem, a inne nie. Również cena produktu zależy od możliwości, które dany sprzęt nam oferuje. Co więc wybrać?
Najlepiej, aby tę kwestię przedyskutować ze swoim fizjoterapeutą, który na bieżąco orientuje się w parametrach i formach terapii, która została zastosowana u Ciebie. Nie wszystkie dostępne funkcje takiego elektrostymulatora mięśni dna miednicy są Ci potrzebne. Ważne, aby był to produkt certyfikowany i dostosowany do pracy z ludzkim ciałem oraz łatwy w użyciu. Warto zaznaczyć w tym miejscu, że niektóre gabinety fizjoterapii uroginekologicznej oferują wypożyczenie takiego sprzętu na czas terapii – wtedy z każdym pytaniem dotyczącym urządzenia będziesz miał gdzie się zwrócić 😊.
Na zakończenie chcielibyśmy ponownie zaznaczyć, że stymulacja mięśni dna miednicy z wykorzystaniem elektroterapii jest całkiem bezpieczna, bezbolesna i komfortowa dla osoby z niej korzystającej. Ponadto znacznie ułatwia proces kompleksowego leczenia problemów występujących w układzie moczowo-płciowym. Pamiętaj, że fizjoterapeuci zawsze chętnie odpowiedzą na wszystkie Twoje pytania i wątpliwości związane z proponowaną formą terapii. Co więcej, zastosowanie elektrostymulacji z biofeedbackiem może przybierać formę atrakcyjną wizualnie, przypominającą gry komputerowe – efekty terapeutyczne są uzyskiwane na drodze dobrej zabawy. Spróbuj i przekonaj się, że warto – dla siebie i swojego dobrego samopoczucia.
Źródła:
- Keller Y., Krucker J., Seleger M.: W drodze do istoty kobiecości. Trening dna miednicy. Wydanie II rozszerzone; Kraków 2019.
- Tanzberger R., Kuhn A., Möbs., Baumgartner U.: Dno miednicy. Fizjologia, patologia, diagnostyka i leczenie. Koncepcja Tanzberger®. red. Edward Saulicz. Wydanie 3. Edra Urban & Partner. Wrocław 2020.
- Mazur-Bialy A.I.; Kołomańska-Bogucka D.; Nowakowski C.; Tim S.: Urinary Incontinence in Women: Modern Methods of Physiotherapy as a Support for Surgical Treatment or Independent Therapy. J. Clin. Med. 2020, 9, 1211.
- Seleger M., Krucker J., Keller Y., Trinkler F.: Trening dna miednicy. Ukryta siła mężczyzny. Poprawa jakości życia i potencji. Wydanie I; Kraków 2020.
